Kolejna edycja programu Czyste Powietrze weszła w życie 22 kwietnia 2024r. Wprowadzono szereg zmian, które w założeniu Ministerstwa Klimatu i Środowiska mają poprawić warunki, szczególnie grupie w najniższym progu dochodowym. Nowa edycja daje również więcej możliwości w zakresie termomodernizacji. Jednak najistotniejsza zmiana w obecnej edycji to dofinansowanie tylko do urządzeń które znajdują się liście ZUM, czyli na liście zielonych urządzeń i materiałów, która w poprzednich latach była jedynie listą rekomendecyjną, a od tego roku stała się listą obligatoryjną. Ten wymóg ma na celu ograniczenie sprzedaży źródeł ciepła, a szczególnie pomp ciepła kiepskiej jakości i niskiej wydajności.
Najważniejsze zmiany w nowej edycji programu:
- dofinsnowanie tylko dla urządzeń z listy ZUM
- zmany zasad korzystania z prefinansowania inwestycji
- możliwość najwyższej dotacji ograniczona do jednego razu
Jakie zmiany w programie Czyste Powietrze od 2024 roku? Kto i ile dofinansowania może otrzymać i na co je przeznaczyć? Odpowiedzi na te pytania oraz podpowiedzi jak złożyć wnioski znajdziecie w tym artykule.
Nowa odsłona programu Czyste Powietrze – co się zmieniło?
Rządowy program dopłat do wymiany starych pieców oraz docieplenia domów jednorodzinnych Czyste Powietrze ruszył w 2018 roku i zaplanowany jest do 2029. Budżet programu na te 10 lat to 103 mld zł. Z tego 63,3 mld zł przeznaczono na dotacje dla właścicieli domów jednorodzinnych. Uzyskane dotacje z tego programu mogą być wykorzystane na dofinansowanie wymiany starych pieców węglowych na nowoczesne źródła ciepła. A także na termomodernizację, czyli np. na ocieplenie budynku, wymianę okien itp.
Od 22 kwietnia 2024 roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska otworzyło zapisy do nowej edycji programu, której wprowadzono kilka zmian. Co się zmieniło w 2024 roku?
Progi dochodowe takie same jak w 2023
W związku z rosnącymi kosztami we wszystkich trzech poziomach dofinansowania od 2023 roku obowiązują wyższe progi dochodowe, które zostały utrzymane na kolejny rok:
- podstawowy poziom dofinansowania – nowy próg dochodowy to 135 tys. zł/rok
- podwyższony poziom dofinansowania:
- w gospodarstwie jednoosobowym nowy próg dochodowy to 2 651 zł/miesiąc
- w gospodarstwie wieloosobowym nowy próg dochodowy to 1 894 zł/miesiąc
- najwyższy poziom dofinansowania:
- w gospodarstwie jednoosobowym nowy próg dochodowy to 1 526 zł/miesiąc
- w gospodarstwie wieloosobowym nowy próg dochodowy to 1 090 zł/miesiąc
Kwoty dofinansowania w 2024 roku
Jak wiemy, w programie mamy trzy poziomy dofinansowania zależne od progów dochodowych beneficjentów. W poprzedniej edycji podniesiono maksymalne kwoty dofinansowania dla wszystkich trzech poziomów dofinansowania, które zostały utrzymane na kolejny rok.
Górna granica dofinansowania dla podstawowego pozostała na poziomie 66 tyś. zł. Dla drugiego poziomu maksymalna kwota to 99 tyś. zł oraz dla trzeciego, najwyższego poziomu maksymalna kwota nadal wynosi 135 tyś zł . Przypominamy, że każde urządzenie, a także usługi objęte dofinansowaniem mają ściśle określone poziomy dotacji. Tabela przygotowana przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska dokładnie przedstawia maksymalne wartości dotacji dla poszczególnych kategorii kosztów kwalifikowanych.
Zobacz maksymalne dotacje dla poszczególnych kategorii kosztów kwalifikowanych
Jak łatwo zauważyć w tym zestawieniu im bardziej zielone rozwiązanie tym większy poziom dotowania z programu Czyste Powietrze.
Częściowe dofinansowanie przed rozpoczęciem inwestycji
W poprzedniej edycji, a właściwie modyfikacji ogłoszonej latem 2022 roku pojawiła sie ważna zmiana. Wprowadzono wówczas tzw. prefinansowanie, czyli możliwość otrzymania środków jeszcze przed rozpoczęciem prac w kwocie do 50% kosztów całej inwestycji. Wcześniej, środki z programu można było uzyskać dopiero po zakończeniu inwestycji.
W obecnej edycji pojawiły się dość ważne zapisy, które powodują, że wypłata zaliczki na konto wykonawcy jest możliwa tylko po złożeniu do WFOŚiGW dyspozycji wypłaty zaliczki podpisanej własnoręcznie przez beneficjenta wraz z kopią faktury zaliczkowej. Wprowadzono również wymóg pełnomocnictwa z podpisem własnoręcznym wnioskodawcy w przypadku korzystania z pełnomocnika.
Należy pamiętać, że dogodność w postaci prefinansowania do 50% wartości inwestycji nadal jest dostępna tylko dla beneficjentów programu z drugiego i trzeciego poziomu. Przypominamy, że głównym kryterium możliwości ubiegania się o dofinansowanie z drugiego i trzeciego poziomu są odpowiednie progi dochodowe.
Dofinansowanie tylko na urządzenia z „zielonej” listy ZUM
W obecnej edycji Ministrerstwo wprowadziło wymóg, który ma na celu ograniczenie urządzeń niskiej jakości i wątpliwej wydajności. Mianowicie od połowy czerwca dotacją są objęte tylko urządzenia, które znajdują się na liście ZUM. To jest istotny warunek uzyskania dotacji z programu Czyste Powietrze.
Co to jest zielona lista ZUM?
Lista ZUM czyli lista zielonych urządzeń i materiałów istniała już wczesniej ale miała jedynie charakter rekomendacyjny. Teraz producenci pomp ciepła lub ich dostawcy na rynek polski zobowiązani są do przeprowadzenia badań w niezależnym akredytowanym laboratorium na terenie Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Wyniki badań muszą być dostarczone do Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego (IOŚ‐PIB), który je zweryfikuje a następnie umieszcza sprawdzone urządzenie na liście ZUM.
Najwyższa dotacja – teraz tylko jeden raz
Istotną zmianą w obecnej edycji programu jest ograniczenie możliwości maksymalnego dofinansowania w trzeciej części programu do jednego razu. Oznacza to możliwość uzyskania najwyższego poziomu dofinansowania tylko na jeden budynek mieszkalny jednorodzinny albo jeden lokal mieszkalny w takim budynku. Można wnioskować o dofinansowanie na kolejne budynki, ale tylko na poziomie podstawowym. Ustawodawca chce w ten sposób zapobiec nadużyciom z poprzednich edycji, kiedy to beneficjenci z najniższymi dochodami składali wnioski jako właściciele kilku domów lub mieszkań.
Kredyt Czyste Powietrze
Przypominamy że w poprzedniej edycji uruchomino Kredyt Czyste Powietrze oferowany przez banki. Wprowadzono tutaj również mechanizm prefinansowania. Kredyt Czyste Powietrze będzie można uzyskać w wybranych bankach na modernizację rozpoczętą do 6 miesięcy przed datą złożenia wniosku kredytowego.
Audyt energetyczny – dodatkowa dotacja poza pulą główną
W ramach programu jest możliwość uzyskania dotacji na wykonanie audytu energetycznego w wysokości 1200 zł dla wszystkich poziomów dofinansowania.
WAŻNE: kwota ta nie wlicza się do maksymalnych kwot dotacji w poszczególnych rodzajach mmodernizacji.
Warto również wspomnieć że audyt energetyczny pojawia się jako warunek konieczny do otrzymania dotacji na kompleksową termomodernizację.
WAŻNE: samo wykonanie audytu nie jest wystarczające, trzeba jeszcze spłenić wytyczne realizacji takiego audytu.
Pamiętać trzeba o definicji kompleksowej modernizacji. Za kompleksową modernizację ustawodawca uznaje inwestycję która spowoduje zmniejszenie zużycia energii użytkowej (EU) na cele ogrzewania budynku do wartości nie większej niż 80 kWh/(m2/rok) lub o minimum 40%.
Kto może skorzystać z programu Czyste Powietrze?
Program Czyste Powietrze został przygotowany dla właścicieli lub współwłaścicieli jednorodzinnych budynków mieszkalnych, lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą. Nowa edycja programu nie wnosi żadnych zmian do definicji beneficjantów programu. Natomiast uchyla furtkę dla tych którzy już skorzystali z dofinansoweania TYLKO na wymianę starego pieca. Teraz mogą złożyć kolejny wniosek o dofinansowanie na termomodernizację. Nie można natomiast ponownie starać się o dofinansowanie inwestycji już zakończonych i sfianansowanych w ramach programu Czyste Powietrze.
Program Czyste Powietrze – na co dofinansowanie?
„Dofinansowanie wymiany starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy, oraz przeprowadzenia niezbędnych prac termomodernizacyjnych budynku.”
Taką definicję znajdziemy na rządowej stronie programu. W praktyce oznacza to że fundusze uzyskane z programu możemy przeznaczyć na wiele rzeczy, m.in na:
- – demontaż oraz zakup i montaż nowej instalacji c.o. lub c.w.u. (w tym również kolektorów słonecznych),
- – zakup i montaż kotłowni gazowej
- – zakup i montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej,
- – zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
- – zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych
Dodatkowo z dofinansowania można również pokryć koszty dokumentacji np. projektowej, związanej z powyższymi inwestycjami, a także koszty audytu energetycznego jeśli ocieplamy budynek. Przypominamy że w nowej edycji kwota dotacji na audyt energetyczny w kwocie 1200 zł nie jest wliczana do maksymalnych kwot poszczególnych inwestycji.
PAMIĘTAJ: Od 1 stycznia 2022 r. nie można już składać wniosków o dotacje na kotły węglowe.
Dokładną specyfikację zakresu modernizacji instalacji i termomodernizacji oraz kwoty maksymalnych dotacji znajdziecie w tabeli przygotowanej przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
Ile można otrzymać dofinansowania w programie Czyste Powietrze?
W obecnej formie program Czyste Powietrze daje możliwość uzyskania maksymalnej kwoty dofinansowania w wysokości 135 tyś. zł. W zależności od rodzaju prac modernizacyjnych można uzyskać różne kwoty dotacji. Ważnym kryterium decydującym o wysokości dotacji są dochody beneficjentów. W ramach programu beneficjenci zostali podzieleni na trzy grupy wg progów dochodowych
- poziom podstawowy — dochód roczny do 135 tys. zł
- poziom drugi — dochód miesięczny:
- a) do 1 894 zł w gospodarstwie wieloosobowym
- b) do 2 651 zł w gospodarstwie jednoosobowym
- poziom trzeci — dochód miesięczny:
- a) 1090 zł w gospodarstwie wieloosobowym,
- b) 1 526 zł w gospodarstwie jednoosobowym,
z poziomu trzeciego mogą skorzystać również osoby posiadające prawo do otrzymywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Spełniające jednocześnie powyższe kryteria dochodowe.
Prefinansowanie w nowej edycji programu Czyste Powietrze – na czym polega?
Jak już wspominaliśmy w poprzedniej edycji programu, pojawiła się możliwość tzw. prefinansowania, która jest kontynuowana również w tym roku, ale z pewnymi zmianami wymogów o których wspominamy powyżej. Prefinansowanie to nic innego jak wypłata części przyznanej dotacji na rachunek bankowy wykonawcy jeszcze przed rozpoczęciem prac. Po akcpetacji wzniosku o prefinansowanie inwestycji pierwsza transza dotacji będzie przelewana na konto wykonawcy w 14 dni od podpisania umowy. Pozostała część zostanie rozliczona w ciągu 30 dni od zakończenia prac.
Trzeba spełnić kilka dodatkowych warunków m.in dołączyć do wniosku kopię umowy z wykonawcą wyszczególnionych prac. Ustawodawca dopuszcza możliwość podpisania do trzech umów z różnymi wykonawcami. Przypominamy że możliwość prefinansowania jest dostępna tylko dla drugiej i trzeciej grupy beneficjentów, zdefiniowanych w programie na podstawie kryteriów dochodowych.
Jak złożyć wniosek do programu Czyste Powietrze Plus?
Należy złożyć stosowny wniosek do odpowiedniego WFOŚiGW (Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) zgodnie z lokalizacją modernizowanego budynku.
Wnioski można składać elektronicznie lub metodą tradycyjną w formie papierowej w stosownym urzędzie. Wnioski elektroniczne należy wypełniać w specjalnie przygotowanym Generatorze Wniosków o Dofinansowanie dostępnym na rządowym portalu gov.pl w tym miejscu: „Skorzystaj z programu czyste powietrze”
UWAGA: w przypadku składania wniosku metodą papierową warto sprawdzić czy nie ma możliwości złożenia takiego wniosku lokalnie, w Urzędzie Gminy. Wiele gmin w całej Polsce oferuje możliwość pomocy w złożeniu wniosku w ramach programu Czyste Powietrze.
Jeśli posiadacie kwalifikowany podpis elektroniczny.
Po zalogowaniu (wcześniej trzeba zarejestrować konto) należy wybrać odpowiedni wniosek. Jeśli chcecie skorzystać z prefinansowania zwróćcie uwagę, by wybrać odpowiedni wniosek. Po wypełnieniu wniosku trzeba go podpisać kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym. Następnie przesłać go automatycznie za pośrednictwem wskazanego serwisu do właściwego WFOŚiGW, na wyznaczoną skrzynkę podawczą ePUAP.
Jeśli nie posiadacie kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
W przypadku braku podpisu elektronicznego po wypełnieniu wniosku drogą elektroniczną za pomocą GWD należy zatwierdzić wniosek w systemie aż do uzyskania statusu wniosku „oczekuje na złożenie”. Następnie należy wydrukować wysłany formularz, ręcznie go podpisać i przesłać wraz z wszystkimi wymaganymi załącznikami tradycyjną pocztą. Można go również przekazać za pośrednictwem punktu informacyjno-konsultacyjnego w swojej Gminie.
UWAGA: należy pamiętać o dołączeniu wszystkich wymaganych załączników w postaci elektronicznej (skanów) w zależności od składanego wniosku.
Zobacz grafikę przygotowaną przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, która pokazuje w czytelny sposób wszystkie możliwe warianty złożenia wniosku, krok po kroku.
Co dalej, po złożeniu wniosku?
Ministerstwo deklaruje rozpatrzenia wniosków do 14 dni. W przypadku składania wniosku z prefinansowaniem transza zaliczkowa na konto wykonawcy powinna być uruchomiona w ciągu 2 tygodni od zawarcia umowy z beneficjentem.
PAMIĘTAJ: Po zakończeniu wszystkich prac beneficjent dotacji musi złożyć końcowy wniosek o jej rozliczenie. Dokumentacja musi zawierać ostateczną fakturę, protokół odbioru, dokumentujący wykonanie wszystkich prac. W ciągu 30 dni od złożenia dokumentacji końcowej powinno nastąpić rozpatrzenie wniosku oraz rozliczenie dotacji, czyli wypłata dotacji lub jej pozostałej części w przypadku prefinansowania.
Czyste Powietrze to nie tylko dotacje
Warto również pamiętać, że w ramach programu Czyste Powietrze oprócz bezzwrotnej dotacji istnieje jeszcze druga forma pomocy w postaci dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego. Kredyty na cele modernizacyjne w ramach programu Czyste Powietrze na preferencyjnych warunkach dostępne są w wybranych bankach współpracujących z Ministerstwem Klimatu i Środowiska.
Przypominamy również że oprócz programu Czyste Powietrze istnieją jeszcze inne programy i formy dofinansowania inwestycji związanych z modernizacją gospodarstw domowych. Warto zajrzeć na naszą stronę czystepowietrzedotacje.pl i śledzić nasz profil na Facebooku.
Możecie również skorzystać z wiedzy naszych ekspertów, – tel. 512 495 590
